Tất cả những người học thiền phải hiến cả thân mình ngay lúc khởi đầu để tọa thiền. Ngồi trong tư thế kiết già hay bán già, với đôi mắt khép hờ, nhìn được “bộ mặt xưa nay” trước khi cha mẹ sinh ra. Nghĩa là thấy được trạng thái trước khi cha mẹ sinh, trước khi đất trời phân cách, trước khi bạn nhận thân người. Cái gọi là “bản lai diện mục” sẽ xuất hiện. Bộ mặt này không màu sắc và hình thể, như hư không trong suốt không tướng mạo.

“Bản lai diện mục” vốn không tên, nhưng được biểu thị bằng lời như Bản lại diện mục, Ông chủ, Phật tánh và Chân Phật. Tựa như một người lúc mới sinh không có tên, về sau được gán cho những tên khác nhau. Tất cả 1700 công án hoặc các đề mục dành cho thiền sinh hiến cả thân mình… cũng chỉ cốt làm cho họ thấy được “bản lai diện mục”.

Đức Thế Tôn ngồi thiền trong núi Tuyết 6 năm trời, nhìn thấy sao mai và giác ngộ, tức thấy được “bản lai diện mục”. Khi cổ nhân đại ngộ hoặc có một bùng vỗ lớn, nghĩa là họ thấy được “bản lai diện mục”. Nhị tổ đứng trong tuyết và chặt cánh tay để được giác ngộ. Lục Tổ nghe một câu trong kinh Kim Cang rồi chứng ngộ. Linh Nguyên ngộ khi thấy hoa đào nở. Hương Nghiêm lúc nghe tiếng sỏi chạm vào bụi tre. Lâm Tế khi bị Hoàng Bá đánh. Động Sơn khi thấy hình mình in dưới nước. Tất cả đều được gọi là “bắt gặp vị chúa tể hay chủ nhân”. Thân là nhà và phải có một chủ nhà. Chủ nhà được hiểu là “bản lai diện mục”.

Biết được nóng lạnh v.v… hay cảm thấy thiếu thốn, hoặc có những ham muốn, tất cả đều là những vọng tưởng. Chúng không thuộc về chủ nhân thật sự của ngôi nhà. Những vọng tưởng là một cái gì được thêm thắt vào và tan biến theo từng hơi thở, nhưng lôi kéo chúng ta rơi vào địa ngục, luân hồi trong sáu đường.

Tiếp tục tọa thiền càng sâu, sâu mãi, sẽ tìm được căn nguyên của vọng tưởng. Một tư tưởng không có bất cứ hình thể tướng mạo nào, nhưng vì tin chắc những tư tưởng này tồn tại ngay sau khi chết, nên ta rơi vào địa ngục với nhiều đau thương và khổ não trong thế giới này.

Lúc nào tư tưởng dấy khởi, hãy buông đi!

Bạn chỉ cần quét sạch mọi tư tưởng, tức là thành tựu tọa thiền. Khi tư tưởng được buông bỏ, “bản lai diện mục” xuất hiện. Tư tưởng như những đám mây, khi mây tan vầng trăng ló dạng. Vầng trăng chân thường đó là “bản lai diện mục”.

Khi tâm chính là Phật, “kiến tánh” nghĩa là nhận ra chân Phật. Buông bỏ tư tưởng một cách liên tục, rồi sẽ thấy Phật tại tâm. Nếu cho rằng không thể nhận ra chân tánh trừ khi ngồi thiền là một lầm lẫn. Ngài Huyền Giác nói:

Đi cũng thiền, ngồi cũng thiền

Nói nín động tịnh thể an nhiên

Tức dạy rằng: Đi, ngồi và nói năng, tất cả đều là thiền. Không phải chỉ có tọa thiền và đè nén tư tưởng mới là thiền. Dù đứng hoặc ngồi hãy ráng chú tâm và tỉnh giác. Bất chợt sẽ nhận ra “bản lai diện mục”.